Hoàn cảnh ra đời và ý nghĩa ca khúc "Về Với Cát Bụi" (Minh Kỳ) - Sống trên đời này người giàu sang cũng như người nghèo khó... _ DXLC

   

Sống trên đời này người giàu sang cũng như người nghèo khó.

Trời đã ban cho ta cám ơn Trời dù sống thương đau.

Đó là những ca từ đầy màu sắc của sự chiêm nghiệm về cuộc sống trong ca từ ca khúc Về Với Cát Bụi (hay vẫn còn được gọi với một tên gọi khác là Trở Về Cát Bụi - tên này là do in ấn nhầm lẫn về sau).

Về Với Cát Bụi được nhạc sĩ Minh Kỳ sáng tác vào khoảng năm 1970 (cũng có thể là trước đó), trong đoạn thời gian mà ông cùng nhạc sĩ Lê Dinh và Anh Bằng (nhóm nhạc Lê Minh Bằng) đanh cùng hợp tác với hãng dĩa Sóng Nhạc do ông Nguyễn Tất Oanh làm giám đốc. Sự hợp tác này phải nói là một mối quan hệ đem lại không ít thành tựu cho cả đôi bên và cho cả nền âm nhạc của miền Nam lúc bấy giờ.

Bộ ba Lê Minh Bằng: Anh Bằng - Minh Kỳ - Lê Dinh

 

Tuy nhiên, trong quá trình hợp tác lại không thể nào tránh được những hiểu lầm, trách móc giữa cả hai bên. và cũng chính là trong một lần như vậy, nhạc sĩ Minh kỳ trong tâm thế giận hờn đã viết nên bài hát Về Với Cát Bụi như là một lời nhắn gửi, nhắc nhở ông chủ hãng dĩa trong cách đối xử với anh em, bằng hữu - những người đã và đang cùng làm việc, hợp tác chung với mình.

Điều này đã được nhạc sĩ Lê Dinh kể lại sau này rằng: 

“Nhạc sĩ Minh Kỳ hờn giận, không nói ra mà chỉ bày tỏ bằng lời ca, nhưng ông chủ Sóng Nhạc không biết, tưởng đâu nhóm Lê Minh Bằng viết bài Về Với Cát Bụi không phải để nhắn nhủ mình, mà là một bài ca nghiêng về giáo lý của Phật: cuộc đời là hư không, khi nhắm mắt không đem theo được gì.

Và ca khúc này được coi như là một lá thư ngỏ gửi cho ông Nguyễn Tất Oanh - lại là một bài hát đem lại cho Minh Kỳ khá nhiều về tài chánh qua số đĩa hát tiêu thụ, với giọng ca thu đĩa lần đầu tiên của ca sĩ Elvis Phương…  ”

Sống trên đời này người giàu sang cũng như người nghèo khó.

Trời đã ban cho, ta cám ơn Trời dù sống thương đau

Mai kia chết rồi trở về cát bụi giàu khó như nhau.

Nào ai biết trước số phận ngày sau ông Trời sẽ trao.

Sự “hiểu lầm” của ông chủ hãng dĩa là rất có căn cứ, vì rất rõ ràng, nhạc sĩ Minh Kỳ đã lấy ý tưởng từ quan điểm của Phật giáo là con người được sinh ra từ cát bụi, sau cùng cũng sẽ trở về với cát bụi để viết nên ca khúc nổi tiếng này. và có lẽ, đó cũng chính là những trải nghiệm, những suy nghĩ và những điều mà ông đã rút ra được trong chính cuộc sống của bản thân mình, rằng:

Sống trên cuộc đời này, dù cho ta có là người giàu sang hay là người nghèo khó thì ta cũng nên gửi lời cám ơn đến ông “Trời đã ban cho”, dù cho đó có là một cuộc sống chỉ toàn là thương đau. Bởi vì đến cuối cùng thì tất cả những thứ đó cũng sẽ chẳng có ý nghĩa gì nữa khi “mai kia chết rồi trở về cát bụi giàu khó như nhau”. Và số phận của mỗi con người chúng ta có thể sẽ đổi thay theo từng ngày từng giờ, đâu ai có thể đoán trước được đâu, “số phận ngày sau ông Trời sẽ trao”.

Mời quý vị nghe lại ca khúc “Về Với Cát Bụi” Trình bày: Elvis Phương 

Bấm vào giữa hình trên để nghe “Về Với Cát Bụi" Trình bày: Elvis Phương

Mời quý vị nghe lại ca khúc “Về Với Cát Bụi” Trình bày: Đan Nguyên

Bấm vào giữa hình trên để nghe “Về Với Cát Bụi" Trình bày: Đan Nguyên

Này nhà lớn lầu vàng son/ Này lợi danh chức quyền cao sang” - những thứ vật chất cao sang này thì có nghĩa gì đâu? Đâu ai có thể chắc chắn những thứ này sẽ bên ta được mãi mãi? Hôm nay giàu sang, có ai biết ngày mai sẽ vẫn giàu sang?! Hôm nay có chức, có quyền, có ai biết ngày mai sẽ không bị thế thay?? Ai có thể chắc chắn được rằng mọi thứ sẽ mãi bền lâu hay là chỉ “như nước trôi qua cầu”??

Này nhà lớn lầu vàng son

Này lợi danh chức quyền cao sang.

Có nghĩa gì đâu sao chắc bền lâu hay như nước trôi qua cầu.

Này lời hứa, này thủy chung,

Này tình yêu chót lưỡi đầu môi cũng thế mà thôi

Sẽ mất ngày mai như áng mây cuối trời.

Có lẽ là sẽ không một ai có thể dám khẳng định bất cứ điều gì, cả về những thứ vật chất, rồi danh vọng, và cả tình cảm, cả những lời hứa, cả sự thủy chung, rồi cả “tình yêu chót lưỡi đầu môi” - Tất cả, tất cả mọi thứ đều cũng sẽ như thế mà thôi, đều sẽ “mất ngày mai như áng mây cuối trời”.

Tất cả mọi thứ mà chúng ta có đều sẽ chỉ như là một điều “phù du” - có hôm nay, nhưng biết đâu ngày mai sẽ lại mất đi. Cuộc sống này, muôn đời vẫn luôn là như vậy, vẫn luôn khó đoán, khó lường, khó tiên liệu và vẫn luôn rất “mong manh”. 

Vì thế cho nên, chúng ta phải biết trân trọng những điều mà mình đã được “trời đã ban cho”, dù đó có là những khó khăn, nỗi buồn hay thử thách. Vì thế cho nên “xin nhắc ai đừng đổi trắng thay đen”, cho nên “người sang giàu đừng vì tham tiền bỏ nghĩa anh em”. Vì con người chúng ta, sống trên cuộc đời này, “Người ơi! Nên nhớ cát bụi là ta mai này chóng qua!”

Sống trên đời này tựa phù du có đây rồi lại mất.

Cuộc sống mong manh xin nhắc ai đừng đổi trắng thay đen.

Nào người sang giàu đừng vì tham tiền bỏ nghĩa anh em.

Người ơi! Nên nhớ cát bụi là ta mai này chóng qua.

Đây cũng chính là một lời “nhắn gửi” chân thành nhất mà nhạc sĩ Minh Kỳ trong lúc hờn giận, muốn gửi đến người bạn của mình, cũng là ông chủ của hãng dĩa Sóng Nhạc Nguyễn Tất Oanh mà ông ấy vẫn luôn không biết. Hơn nữa, cũng chính bài hát này đã đem lại nguồn thu khá lớn cho hãng dĩa cũng như chính bản thân ông.

Câu kết cuối cùng của bài hát, cũng là lời nhắc nhở đậm sâu mà có lẽ nhạc sĩ muốn nhắc nhở đến người bạn của mình, đến tất cả mọi người và cả bản thân mình:

Người nhớ cho ta là cát bụi trở về cát bụi

Xin người nhớ cho.

Người nhớ cho ta là cát bụi trở về cát bụi

Xin người nhớ cho.

Con người ta sinh ra, sống một thời gian trên cuộc đời, có thể trải qua niềm vui, nỗi buồn, niềm hạnh phúc và cả khổ đau, đó chính là những điều tự nhiên nhất mà cuộc sống đã ban tặng cho chúng ta. Và cho đến cuối cùng, tất cả chúng ta cũng sẽ như là lời mà nhạc sĩ Minh Kỳ đã gửi trao, sẽ Về Với Cát Bụi mà thôi. Vậy cho nên, hãy trân trọng những khoảnh khắc, những mối quan hệ và cả những cảm xúc dù là nhỏ thôi, chúng ta sẽ nhận ra rằng cuộc sống này vốn dĩ vẫn luôn là như thế - sống như thế nào chính là do cách nhìn nhận của chính bản thân mình mà thôi.

 

Lời bài hát “Về Với Cát Bụi” Tác giả: Minh Kỳ

Sống trên đời này người giàu sang cũng như người nghèo khó.

Trời đã ban cho ta cám ơn Trời dù sống thương đau.

Mai kia chết rồi trở về cát bụi giàu khó như nhau.

Nào ai biết trước số phận ngày sau ông Trời sẽ trao.

Này nhà lớn lầu vàng son

Này lợi danh chức quyền cao sang.

Có nghĩa gì đâu sao chắc bền lâu hay như nước trôi qua cầu.

Này lời hứa, này thủy chung,

Này tình yêu chót lưỡi đầu môi cũng thế mà thôi

Sẽ mất ngày mai như áng mây cuối trời.

Sống trên đời này tựa phù du có đây rồi lại mất.

Cuộc sống mong manh xin nhắc ai đừng đổi trắng thay đen.

Nào người sang giàu đừng vì tham tiền bỏ nghĩa anh em.

Người ơi! Nên nhớ cát bụi là ta mai này chóng qua.

Người nhớ cho ta là cát bụi trở về cát bụi

Xin người nhớ cho.